De komende weken zal onze longspecialiste Danneke Rell enkele blogartikelen verzorgen over fysiotherapie bij longaandoeningen. Vandaag de eerste uit deze reeks: Wat is COPD?

COPD staat voor chronic obstructive pulmonary disease. Het is een verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem.
Bij chronische bronchitis zijn de bronchiën (de vertakkingen van de luchtpijp naar de longen) steeds ontstoken waardoor er meer slijm wordt aangemaakt. Dit slijm, maar ook de ontstekingen kunnen zorgen voor een vernauwing waardoor de doorstroming van lucht moeilijker gaat.
Bij longemfyseem sterven er steeds meer longblaasjes af. De longblaasjes zorgen ervoor dat zuurstof na het inademen in uw bloed komt, en dat u afvalstoffen weer kunt uitademen. Hoe minder longblaasjes er zijn, hoe moeilijker dit wordt.  

Oorzaak COPD
Er zijn meerdere oorzaken  van COPD, maar roken is de meest voorkomende oorzaak. Het beschadigt de longen waardoor longziekten zich makkelijker kunnen ontwikkelen. Bij 80-90% van de personen met COPD wordt deze ziekte veroorzaak door roken. 10-15% van de rokers krijgt COPD.
Maar ook door astma en een longontsteking kan er lichte schade aan de longen ontstaan. De longen gaan minder goed functioneren waardoor er COPD kan worden ontwikkeld.
De erfelijke ziekte alpha-1 komt in Nederland bij vijf- tot tienduizend mensen voor, deze mensen hebben een verhoogde kans op COPD.
Langdurige blootstelling aan schadelijke stoffen zoals sigarettenrook, houtstof, uitlaatgassen, schemische stoffen en astbest zijn bij 15% van de personen met COPD de oorzaak.

Symptomen COPD
Personen bekend met COPD zijn vaak kortademig en moe. Zo kunnen ze problemen ervaren met bijvoorbeeld sporten, tuinieren, traplopen en fietsen. Maar ook de ‘normale’ dagelijkse bezigheden als douchen, bed opdekken en zelfs eten kunnen erg vermoeiend zijn.  ?Elke vorm van beweging vraagt inspanning van het lichaam. Tijdens deze inspanning heeft het lichaam zuurstof nodig om goed te kunnen functioneren. Personen met COPD nemen minder zuurstof op waardoor een activiteit moeizamer kan gaan. ?Omdat een activiteit meer inspanning vraagt en gepaard kan gaan met benauwdheid, vermoeidheid en spierklachten zien we vaak dat personen met COPD minder gaan bewegen.?De conditie gaat hiermee achteruit waardoor activiteiten in het dagelijks leven weer meer inspanning vragen.
Omdat er sprake is van toename van slijm in de longen is het een reactie van het lichaam om te hoesten. Met het hoesten kan het (oud) slijm loskomen. Dit kan een tijdelijke verlichting geven.
 
Prognose en behandeling COPD
COPD is een onomkeerbare ziekte omdat er vaak sprake is van afsterven van longweefsel. De klachten nemen gedurende de jaren toe. COPD wordt ingedeeld in stadia (zie schema). Hoe hoger het GOLD-stadia hoe meer klachten de persoon ervaart.
Er is behandeling mogelijk om de klachten te reduceren. Deze behandeling zal bestaan uit medicatie (voorgeschreven door huisarts, longarts), aanpassing van leefstijl; roken/eten en bewegen. Zorgverleners als een longverpleegkundige, diëtist en (long)fysiotherapeut kunnen een gerichte behandeling opstellen.

In het volgende blogartikel gaan we in op de mogelijkheden die fysiotherapie biedt bij COPD.