Kenniscentrum
Schouderklachten #9: Kalk in de schouder; de behandeling
In het voorgaande artikel over kalk in de schouderpees hebben we het ontstaan en natuurlijk verloop van kalk in pezen van de schouder besproken. In dit artikel stippen we de meest uitgevoerde behandelvormen aan. We besluiten met het beschrijven van onze visie op de behandeling van kalk in schouderpezen.
Conservatief vs. operatief
Bij de behandelingen wordt onderscheid gemaakt in operatieve en conservatieve (niet-operatieve) behandelvormen. Het mag duidelijk zijn dat de conservatieve therapieën de voorkeur krijgen. Operaties komen pas in beeld als conservatieve behandelingen minimaal 6 maanden zijn geprobeerd zonder succes (1).
In de meeste gevallen blijkt conservatieve behandeling ook voldoende om de kalk aan te pakken. In eerdere onderzoeken blijken de resultaten bij 72% van de patiënten goed: er is klachtenvermindering en patiënten hebben minder beperkingen.
Belangrijke factoren die negatief op het herstel werken, zijn aanwezigheid van kalk in beide schouders, grotere kalkdepots, en kalkdepots die op het voorste gedeelte van het dak van het schouderblad zijn gelokaliseerd (1).
Conservatieve behandeling
Shockwave therapie wordt regelmatig toegepast bij aanwezigheid van kalk. Hierbij worden kleine schokjes gegeven, waarbij de kalkstructuur geleidelijk vernietigd wordt. Pijnklachten nemen tevens af doordat de schokjes de activiteit van pijnsignalen door zenuwweefsel vermindert. Behandeling kan zeker afname pijnklachten geven. Nadeel is dat de behandeling vaak pijnlijk is, en er kunnen complicaties als botschade ontstaan (1).
Bij barbotage van de kalk, wordt met een naald in de kalkstructuur geprikt om op deze manier de structuur als het ware uit elkaar te halen. Dit gebeurt terwijl met echografie de kalk in beeld wordt gebracht, zodat gericht geprikt kan worden. De behandelaar prikt dus het kalk aan die hij tegelijkertijd ziet op een echografie-apparaat. Behandeling vindt plaats onder lokale verdoving. Over het algemeen lijken de resultaten van deze behandeling positief, al ontbreken kwalitatief goede studies naar de effecten, vooral voor de langere termijn (1).
Operatieve behandeling
Indien de conservatieve (niet-operatieve) behandeling onvoldoende effect geeft, kan een operatie worden overwogen. Het uitstellen van een operatie heeft zoals gemeld te maken met de nadelen die een operatie kan geven.
De beste resultaten worden gezien bij een kijkoperatie, omdat deze de minste spierschade oplevert (1,2). Bij de operatie wordt het kalk of een gedeelte hiervan uit de pees verwijderd.
Nadeel van de operatie is dat er altijd peesschade ontstaat op de plek waar de kalk heeft gezeten, er wordt als het ware een gat gecreëerd op de plek waar de kalk heeft gezeten.
Hoewel de pijnklachten na de operatie over het algemeen duidelijk afnemen en patiënten beter functioneren, kan de peesschade in de toekomst voor nieuwe klachten zorgen. Pezen zijn minder van kwaliteit en er is een snellere kans op scheuring (2). Daarnaast kan het herstel na de operatie een tijdje duren.
Visie Nuijten fysiotherapie
Naar onze mening moeten klachten ten gevolge van kalk in pezen aangepakt worden door juist de normale, natuurlijke herstelcyclus te bespoedigen. Aangezien kalk in pezen normaal gesproken vanzelf weer verdwijnt, is de behandeling er niet op gericht de aanwezige kalk weg te halen zoals met shockwave, barbotage of operaties wordt gedaan. Niet alleen zou het weghalen van de kalk beschadiging van de rest van de pees op kunnen leveren; naar onze mening wordt de oorzaak van klachten hierbij niet aangepakt.
In onze visie speelt de beweeglijkheid van het schoudergewricht hierin een grote rol. Afname van beweeglijkheid van het schoudergewricht wordt vaak gezien bij schouders met kalk in pezen. Een afgenomen beweeglijkheid in de schouder kan zorgen voor vernauwing van de ruimte van de schouderkop en het dak van de schouderblad (het acromion), daar waar de schouderpezen lopen. Op het moment dat er minder ruimte voor de pezen ontstaat, kan er op plaatsen in de pees toename van druk ontstaan bij bepaalde schouderposities. Druk in een pees zal, indien dit lang genoeg bestaat, geleidelijk voor aanmaak van kalk zorgen zoals in het vorig stukje te lezen valt.
Beweeglijkheid van het schoudergewricht kan echter ook afnemen door de grootte van de kalkstructuur. Kalk zal dan bewegingen gaan blokkeren, omdat de kop van de schouder (bolvormig uiteinde van bovenarm) niet meer volledig ten opzichte van de kom kan bewegen. In dit geval is de toename van de kalk verantwoordelijk voor het minder goed bewegen van het schoudergewricht.
Behandeling
Teneinde het herstelproces van de pees te bespoedigen, zal eerst de beweging in het gewricht zo optimaal mogelijk moeten zijn. Beweeglijkheid kan prima verbeterd worden met passieve (=door de behandelaar uitgevoerde) mobilisatie van het schoudergewricht. Uiteraard dient de patiënt daarnaast de gewonnen beweeglijkheid te onderhouden/trainen door middel van oefeningen. Een deel van de klachten ten gevolge van kalk is hiermee na 6-9 weken al beduidend minder. Bij de grotere kalkdepots, die zorgen voor het blokkeren van de bewegingen van de schouder is vaak meer nodig. Om het herstelproces van de pees te bespoedigen, werkt het oefenen van deze pees vaak erg goed (3). Zoals gemeld is het herstel een langdurig proces. Het 'ombouwen' van kalk naar 'normaal' peesweefsel lijkt hiermee te worden versneld. De patiënt wordt goed geïnstrueerd en kan met een oefen-elastiek of gewichtje deze oefeningen prima thuis uitvoeren. Het beste en snelste resultaat wordt behaald als de oefeningen dagelijks worden herhaald. Het kan zijn dat er wel enkele maanden geoefend moet worden. Het herstel (afname kalk en toegenomen beweeglijkheid) evalueren we na een tijdje met onderzoek naar de beweeglijkheid en echografisch onderzoek.
Over de auteur
Dit blogartikel over schouderklachten is geschreven door Victor Nuijten.
Hij is fysiotherapeut, master manueeltherapeut, echografist en eigenaar van Nuijten Fysiotherapie. Tijdens zijn masterstudie manuele therapie, deed hij praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek naar schouderklachten.
Literatuur
1. Merolla G, Singh S, Paladini P, Porcellini G. Calcic tendinitis of the rotator cuff: state of the art in diagnosis and treatment. J Orthopaed Traumatol (2016) 17:7–14
2. Kachewar SG, KulKarni DS. Calcific Tendinitis of the Rotator Cuff: A Review. Journal of Clinical and Diagnostic Research. 2013 Jul, Vol-7(7): 1482-1485
3. Alex Scott, Sean Docking, Bill Vicenzino, Håkan Alfredson, Johannes Zwerver, Kirsten Lundgreen, Oliver Finlay, Noel Pollock, Jill L Cook, Angela Fearon, Craig R Purdam, Alison Hoens, Jonathan D Rees, Thomas J Goetz, Patrik Danielson. Sports and exercise-related tendinopathies: a review of selected topical issues by participants of the second International Scientific Tendinopathy Symposium (ISTS) Vancouver 2012 publishedon April 19 2013 as 10.1136/bjsports-2013-092329
Conservatief vs. operatief
Bij de behandelingen wordt onderscheid gemaakt in operatieve en conservatieve (niet-operatieve) behandelvormen. Het mag duidelijk zijn dat de conservatieve therapieën de voorkeur krijgen. Operaties komen pas in beeld als conservatieve behandelingen minimaal 6 maanden zijn geprobeerd zonder succes (1).
In de meeste gevallen blijkt conservatieve behandeling ook voldoende om de kalk aan te pakken. In eerdere onderzoeken blijken de resultaten bij 72% van de patiënten goed: er is klachtenvermindering en patiënten hebben minder beperkingen.
Belangrijke factoren die negatief op het herstel werken, zijn aanwezigheid van kalk in beide schouders, grotere kalkdepots, en kalkdepots die op het voorste gedeelte van het dak van het schouderblad zijn gelokaliseerd (1).
Conservatieve behandeling
Shockwave therapie wordt regelmatig toegepast bij aanwezigheid van kalk. Hierbij worden kleine schokjes gegeven, waarbij de kalkstructuur geleidelijk vernietigd wordt. Pijnklachten nemen tevens af doordat de schokjes de activiteit van pijnsignalen door zenuwweefsel vermindert. Behandeling kan zeker afname pijnklachten geven. Nadeel is dat de behandeling vaak pijnlijk is, en er kunnen complicaties als botschade ontstaan (1).
Bij barbotage van de kalk, wordt met een naald in de kalkstructuur geprikt om op deze manier de structuur als het ware uit elkaar te halen. Dit gebeurt terwijl met echografie de kalk in beeld wordt gebracht, zodat gericht geprikt kan worden. De behandelaar prikt dus het kalk aan die hij tegelijkertijd ziet op een echografie-apparaat. Behandeling vindt plaats onder lokale verdoving. Over het algemeen lijken de resultaten van deze behandeling positief, al ontbreken kwalitatief goede studies naar de effecten, vooral voor de langere termijn (1).
Operatieve behandeling
Indien de conservatieve (niet-operatieve) behandeling onvoldoende effect geeft, kan een operatie worden overwogen. Het uitstellen van een operatie heeft zoals gemeld te maken met de nadelen die een operatie kan geven.
De beste resultaten worden gezien bij een kijkoperatie, omdat deze de minste spierschade oplevert (1,2). Bij de operatie wordt het kalk of een gedeelte hiervan uit de pees verwijderd.
Nadeel van de operatie is dat er altijd peesschade ontstaat op de plek waar de kalk heeft gezeten, er wordt als het ware een gat gecreëerd op de plek waar de kalk heeft gezeten.
Hoewel de pijnklachten na de operatie over het algemeen duidelijk afnemen en patiënten beter functioneren, kan de peesschade in de toekomst voor nieuwe klachten zorgen. Pezen zijn minder van kwaliteit en er is een snellere kans op scheuring (2). Daarnaast kan het herstel na de operatie een tijdje duren.
Visie Nuijten fysiotherapie
Naar onze mening moeten klachten ten gevolge van kalk in pezen aangepakt worden door juist de normale, natuurlijke herstelcyclus te bespoedigen. Aangezien kalk in pezen normaal gesproken vanzelf weer verdwijnt, is de behandeling er niet op gericht de aanwezige kalk weg te halen zoals met shockwave, barbotage of operaties wordt gedaan. Niet alleen zou het weghalen van de kalk beschadiging van de rest van de pees op kunnen leveren; naar onze mening wordt de oorzaak van klachten hierbij niet aangepakt.
In onze visie speelt de beweeglijkheid van het schoudergewricht hierin een grote rol. Afname van beweeglijkheid van het schoudergewricht wordt vaak gezien bij schouders met kalk in pezen. Een afgenomen beweeglijkheid in de schouder kan zorgen voor vernauwing van de ruimte van de schouderkop en het dak van de schouderblad (het acromion), daar waar de schouderpezen lopen. Op het moment dat er minder ruimte voor de pezen ontstaat, kan er op plaatsen in de pees toename van druk ontstaan bij bepaalde schouderposities. Druk in een pees zal, indien dit lang genoeg bestaat, geleidelijk voor aanmaak van kalk zorgen zoals in het vorig stukje te lezen valt.
Beweeglijkheid van het schoudergewricht kan echter ook afnemen door de grootte van de kalkstructuur. Kalk zal dan bewegingen gaan blokkeren, omdat de kop van de schouder (bolvormig uiteinde van bovenarm) niet meer volledig ten opzichte van de kom kan bewegen. In dit geval is de toename van de kalk verantwoordelijk voor het minder goed bewegen van het schoudergewricht.
Behandeling
Teneinde het herstelproces van de pees te bespoedigen, zal eerst de beweging in het gewricht zo optimaal mogelijk moeten zijn. Beweeglijkheid kan prima verbeterd worden met passieve (=door de behandelaar uitgevoerde) mobilisatie van het schoudergewricht. Uiteraard dient de patiënt daarnaast de gewonnen beweeglijkheid te onderhouden/trainen door middel van oefeningen. Een deel van de klachten ten gevolge van kalk is hiermee na 6-9 weken al beduidend minder. Bij de grotere kalkdepots, die zorgen voor het blokkeren van de bewegingen van de schouder is vaak meer nodig. Om het herstelproces van de pees te bespoedigen, werkt het oefenen van deze pees vaak erg goed (3). Zoals gemeld is het herstel een langdurig proces. Het 'ombouwen' van kalk naar 'normaal' peesweefsel lijkt hiermee te worden versneld. De patiënt wordt goed geïnstrueerd en kan met een oefen-elastiek of gewichtje deze oefeningen prima thuis uitvoeren. Het beste en snelste resultaat wordt behaald als de oefeningen dagelijks worden herhaald. Het kan zijn dat er wel enkele maanden geoefend moet worden. Het herstel (afname kalk en toegenomen beweeglijkheid) evalueren we na een tijdje met onderzoek naar de beweeglijkheid en echografisch onderzoek.
Over de auteur
Dit blogartikel over schouderklachten is geschreven door Victor Nuijten.
Hij is fysiotherapeut, master manueeltherapeut, echografist en eigenaar van Nuijten Fysiotherapie. Tijdens zijn masterstudie manuele therapie, deed hij praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek naar schouderklachten.
Literatuur
1. Merolla G, Singh S, Paladini P, Porcellini G. Calcic tendinitis of the rotator cuff: state of the art in diagnosis and treatment. J Orthopaed Traumatol (2016) 17:7–14
2. Kachewar SG, KulKarni DS. Calcific Tendinitis of the Rotator Cuff: A Review. Journal of Clinical and Diagnostic Research. 2013 Jul, Vol-7(7): 1482-1485
3. Alex Scott, Sean Docking, Bill Vicenzino, Håkan Alfredson, Johannes Zwerver, Kirsten Lundgreen, Oliver Finlay, Noel Pollock, Jill L Cook, Angela Fearon, Craig R Purdam, Alison Hoens, Jonathan D Rees, Thomas J Goetz, Patrik Danielson. Sports and exercise-related tendinopathies: a review of selected topical issues by participants of the second International Scientific Tendinopathy Symposium (ISTS) Vancouver 2012 publishedon April 19 2013 as 10.1136/bjsports-2013-092329
Heb je last van je schouder?
Maak een afspraak met een van onze specialisten!
Bekijk de vergoedingMaak een afspraak