Dit is het 2e deel van het verklaringsmodel van Koes, zoals hij beschreef in het artikel "Heuplenigheid en bekkenklachten gedurende de zwangerschap". Dit artikel verscheen in Versus, Tijdschrift voor Fysiotherapie in 2001.
Het eerste deel van onze vereenvoudigde samenvatting van dit artikel vind je hier.

Evenwicht rond het steunvlak
Wanneer iemand op één been gaat staan, dan moet deze persoon het lichaamsgewicht boven de voet van het standbeen verplaatsten. Doet hij of zij dit niet, dan valt hij/zij naar de kant van het opgetrokken been (figuur 1a). Het verplaatsen van het gewicht doet men door tegelijkertijd in de enkel te bewegen en door in te zakken in de heup (dit wordt een adductiebeweging genoemd) én te strekken in de heup. Deze noodzakelijke compensatie is te zien in figuur 1b.

Figuur 1a en b (Bron: Koes, 2001)
Zoals al in het vorige blogartikel werd aangegeven, is het strekken en adduceren in de heup bij de meerderheid van de zwangere vrouwen met rug- en bekkenpijn (ZGBP) zeer beperkt mogelijk. De verminderde mogelijkheid van het terugkantelen van het bekken in het heupgewricht maakt, dat de romp voorover en naar buiten gekanteld blijft staan ten opzichte van het standbeen mŽt de minder lenige heup. Dit wordt getoond in de onderstaande figuur 2c en d.

Figuur 2c en d (Bron: Koes, 2001)Waggelen
Wanneer iemand loopt, heeft hij/zij in de standfase voldoende lenigheid nodig van de heup in de strek- (extensie) en 'inzakrichting' (adductie). Wat je veelal ziet bij zwangere vrouwen is het zogenaamde waggelen. Dit is mogelijk een direct gevolg van het onvermogen tot inzakken in de heup van het standbeen! Waggelen hoeft echter geen pijnklachten te geven. Dit is namelijk een nuttige compensatie.
Ook bij slenteren is de adductiebeweging van belang. Bij onvoldoende compenseren, kan dit pijnklachten veroorzaken t.h.v. de SI-gewrichten.

De pijnklachten verklaard
Op basis van onvoldoende lenigheid, die nodig is voor de compensaties rond met name de lage rug, de SI-gewrichten en tussen de schouderbladen, kunnen zwangere vrouwen klachten in deze genoemde gebieden ervaren.

Tot zover het verklaringsmodel van Koes, waar wij als praktijk al jaren met groot plezier en succes gebruik van maken. In het volgende, en laatste deel van dit 'vijfluik' over zwangerschapsgerelateerde rug- en bekkenpijn, gaan we in op de behandelmogelijkheden van deze klachten.